امواج فراصوت به دسته ای از امواج مکانیکی گفته می شود که فرکانس نوسان آن ها بیشتر از محدوده شنوایی انسان (kHz20-Hz20) است. این امواج، با توجه به خواص منحصر به فردی که دارند در زمینه های گوناگونی به کار می روند. به عنوان نمونه، با محاسبه ایی ساده می توان مشخص نمود که اگر نقطه ای با بسامد 25 کیلوهرتز و دامنه 10 میکرومتر نوسان کند، شتاب آن معادل 25 هزار برابر شتاب ثقل خواهد شد. این شتاب و به دنبال آن، سرعت بالایی که حاصل می شود باعث ایجاد حفرات متعدد و ریزی در داخل مایعات خواهد شد که به فرایند کاویتاسیون (cavitation) معروف است. این فرایند باعث بروز اثرات موضعی شدیدی می شود که از آن جمله می توان به پاشش مایع با سرعتی تا حدود km/h 420، ایجاد فشاری معادل 200 بار برابر با فشار آب در عمق 2000 متر دریا و افزایش دما تا حدود K 5000 اشاره نمود.
برای تولید امواج فراصوت به صورت مصنوعی روش های بسیاری وجود دارند. معمولاً برای تولید این دسته از امواج از خاصیت الکترواستریکشن یا خاصیت پیزو الکتریسیته استفاده می شود. خاصیت پیزو الکتریسیته توسط پیر کوری در سال 1892 کشف شد. اعمال فشار به برخی از کریستال ها مانند کوارتز، که مرکز تقارن ندارند، باعث تولید الکتریسیته می شود. این فرایند در اثر جابجا شدن دو قطبی های ایجاد شده در کریستال و پدید آمدن میدان الکتریکی رخ می دهد. عکس این فرایند نیز در مواد پیزو الکتریک رخ می دهد، یعنی با اعمال جریان الکتریسیته به این گونه مواد، می توان باعث ایجاد تنش و فشار و در نتیجه ایجاد ارتعاش و نوسان در آن ها شد.
به طور کلی، مجموعه های تولید کننده امواج فراصوت دارای سه قسمت اصلی هستند: 1- منبع تغذیه، 2- مبدل و 3- تقویت کننده (یا هورن).
دستگاه های تولید کننده امواج مافوق صوت کاربردهای بسیاری را در حوزه های گوناگون علمی و صنعتی به خود اختصاص داده اند. به عنوان شاهدی بر این ادعا می توان به ظهور شاخه های جدید علمی نظیر سونو شیمی، سونوالکتروشیمی و سونو مکانیک اشاره نمود.
به صورت خاص، دستگاه هموژنایزر التراسونیک یکی از تجهیزاتی است که امروزه جایگاه خاص و ویژه ای در آزمایشگاه های سنتز و مشخصه یابی مواد به خود اختصاص داده است. این دستگاه علاوه بر کاربرد گسترده در مقیاس آزمایشگاهی، قابلیت استفاده در مقیاس نیمه صنعتی و حتی صنعتی را دارد. از جمله کاربردهای دستگاه هموژنایزر التراسونیک می توان به مخلوط نمودن مواد شوینده، تولید روغن های حاوی ذرات نانومتری، تهیه دوغاب های پایدار، گوگردزدایی از گازوییل، تولید بیودیزل، تولید مواد با ابعاد نانومتری، تسریع و تسهیل شرایط واکنش های شیمیایی پیچیده، تولید مواد متخلخل، تولید امولسیون های پایدار، تصفیه و پالایش مواد نفتی و پساب ها، تولید مواد کامپوزیتی، تمیزکاری سطوح اکسید شده، استخراج عصاره های گیاهی، تجزیه سلولی و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد.
